Dlaczego sowy w dziupli będziemy mogli podziwiać już tylko na obrazkach?

Przy odrobinie szczęścia i sporej dozie uwagi, spacerując  po lesie, możemy zauważyć sowę w jej naturalnym środowisku. Jednak widok tego ptaka może w krótkim czasie stać się tylko wspomnieniem. Dlaczego? Jak w wielu przypadkach, powodem jest działalność człowieka.

Sóweczka zwyczajna – rzadki klejnot polskich puszczy

Sóweczka zamieszkuje północno-wschodnią i środkową Europę oraz syberyjską tajgę. W Polsce występuje niezwykle rzadko – jej populacja liczy zaledwie 1000-1500 par lęgowych. Pod wieloma względami ten gatunek jest prawdziwym ewenementem w świecie sów. Po pierwsze, jest to najmniejsza sowa, jaka żyje w Polsce. Po drugie, w odróżnieniu od innych gatunków sów, które zwykle są nocnymi zwierzętami, sóweczka prowadzi dzienny tryb życia. W nocy widzi bardzo słabo, dlatego kiedy zapada zmrok, musi jak najszybciej wrócić do swojej dziupli. Co równie ciekawe, ptak może zajmować nawet kilka takich dziupli, a każdą z nich wykorzystuje w innym celu. Średnica otworu dziupli jest bardzo mała i wynosi około 5 centymetrów. Dzięki temu kryjówka jest trudna do wypatrzenia zarówno dla drapieżników, jak i ludzi, chcących wytropić tego ptaka. Po trzecie, sóweczka nie pohukuje, jak większość sów, lecz wydaje charakterystyczny gwizd, przypominający wysoki dźwięk fletu.

Jak więc znaleźć sóweczkę? Ta sztuka udaje się tylko wytrwałym i uważnym poszukiwaczom. Jeżeli ptak nie znajduje się właśnie w swojej dziupli, to oddaje się polowaniu, dobrze się w tym czasie kamuflując. Brązowobeżowe, biało nakrapiane upierzenie sprawia, że sóweczka doskonale wtapia się w otoczenie. Istnieje jednak ślad, który może zdradzać jej obecność w okolicy. Warto wiedzieć, że to wyjątkowy czyścioch wśród sów. Codziennie nawet po kilkadziesiąt razy pieczołowicie usuwa z gniazda wszelkie nieczystości, które spadają na ściółkę pod drzewem. To właśnie one powinny być dla was wskazówką na obecność sóweczki. Jeżeli więc chcecie ją wytropić, spójrzcie w dół!

Innym sposobem na sprawdzenie, czy w danym lesie żyją sóweczki, jest naśladowanie ich głosu. Jeżeli wydacie z siebie ten charakterystyczny wysoki dźwięk, wywoła to duże poruszenie wśród małych ptaków, którymi żywi się sóweczka. To niezbity znak, że ich postrach mieszka gdzieś w okolicy.

Czy sóweczka na pewno jest chroniona?

Sóweczki preferują lasy, w których znajdują się wysokie, stare i martwe dziuplowate drzewa. Sóweczki nie budują gniazd, same też nie drążą swoich dziupli – dziedziczą je na przykład po dzięciołach. Składają w nich jaja, po czym przez kilka miesięcy opiekują się w nich młodymi. Swoich ofiar wypatrują natomiast z wysokich koron drzew.

Mimo, że sóweczka podlega w Polsce ścisłej ochronie, jej populacja może się drastycznie zmniejszyć. Winni są ludzie, którzy usuwają stare drzewa, również w prastarych kompleksach Puszczy Białowieskiej i Karpackiej, zamieszkałych przez sóweczki. Takie postępowanie pozbawia te ptaki domu i podstawowego terytorium łowieckiego.

Niegdyś sowy były tępione przez ludzi, ponieważ panował wówczas przesąd, że sprowadzają nieszczęście na każdego, kto zobaczy tego ptaka. Obecnie mało kto w to wierzy, jednak ludzie wciąż działają w nieprzemyślany sposób. Problem polega na usuwaniu z puszczy starych i obumarłych drzew, które stanowią dla sóweczek jedyną formę schronienia. Grozi to i tak już niewielkiej populacji całkowitym zniknięciem z polskich lasów, ponieważ ptaki te mogą żyć wyłącznie na obszarach nie dotkniętych działalnością człowieka.

Wsparcie dla sóweczki

Fundacja WWF Polska prowadzi szereg działań mających na celu poprawę sytuacji zagrożonych gatunków na terenie naszego kraju. W trosce o sóweczkę:

• wyznaczamy strefy ochronne, obejmujące obszar w promieniu 50 metrów od jej gniazda; 
• zabiegamy o ochronę cennych, dobrze zachowanych obszarów lasów, dzięki czemu sóweczka ma więcej siedlisk do wyboru;
• dzielimy się wiedzą i wyjaśniamy, dlaczego tak ważne jest zachowanie fragmentów lasów naturalnych, które są idealnym miejscem do życia dla rzadkich ptaków, takich jak sóweczka.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, czym jest las naturalny, polecamy ci książkę „Drugie życie drzewa”, która powstała z myślą o czytelniku dopiero rozpoczynającym swą edukację przyrodniczą.

Czy pojedyncza osoba może pomóc sóweczce?

Jak najbardziej! Możesz symbolicznie adoptować tego wyjątkowego ptaka i dać mu szansę na przetrwanie. 

Za pomocą formularza umieszczonego w tym tekście możesz pomóc fundacji WWF w ochronie sóweczki. Wystarczy, że wybierzesz, jak dużą strefę ochronną wokół gniazda chcesz zapewnić. Każde 5 zł to 5 m2 bezpiecznego lasu dla sóweczki.

Dzięki naszym darczyńcom jesteśmy w stanie nieść pomoc zagrożonym gatunkom, które same nie mogą nawet poprosić o pomoc.